Ο εξειδικευμένος χειρουργός θυρεοειδούς - παραθυρεοειδών εκτελεί μεγάλο αριθμό τέτοιων επεμβάσεων, σε καθημερινή βάση. Με αυτό τον τρόπο αποκτάται και συντηρείται η απαραίτητη εμπειρία από την πλευρά του, διασφαλίζοντας έτσι τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα με την μέγιστη δυνατή ασφάλεια.

Έχει σαφώς αποδειχθεί ότι η εμπειρία στην ενδοκρινική χειρουργική του χειρουργού που θα αναλάβει την εκτέλεση μιας επέμβασης θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών έχει μεγάλη σημασία και αυτό για τους εξής βασικούς λόγους: Ι. Άμεση και οριστική (ριζική) λύση του προβλήματος για το οποίο προσέρχεται ο ασθενής. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται το ενδεχόμενο να χρειαστεί να υποβληθεί ο ασθενής στο μέλλον σε νέους θεραπευτικούς χειρισμούς/παρεμβάσεις ΙΙ. Επιλογή και εκτέλεση της κατάλληλης χειρουργικής επέμβασης, ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς ΙΙΙ. Εκτέλεση της επέμβασης με την μέγιστη δυνατή ασφάλεια και τη μικρότερη δυνατή πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών

Η διάρκεια της επέμβασης κατά μέσο όρο κυμαίνεται περί την 1.5 ώρα (σε περιπτώσεις απλής θυρεοειδεκτομής). Εντούτοις, η διάρκεια μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς. Για παράδειγμα, αν χρειαστεί ταυτόχρονα με τη θυρεοειδεκτομή να γίνει και λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου, η διάρκεια της επέμβασης παρατείνεται ανάλογα.

Η συνήθης διάρκεια κυμαίνεται περί την μία ώρα (συνήθως κατά τι λιγότερο). Εντούτοις, και εδώ, μπορεί να υπάρχουν διακυμάνσεις της διάρκειας της επέμβασης, ανάλογα με την περίπτωση του κάθε ασθενούς.

Η προεγχειρητική εκτίμηση γίνεται με άμεση συνάντηση με τον ασθενή ο οποίος προσκομίζει τον πλήρη ιατρικό του φάκελο με τις απαραίτητες ειδικές εξετάσεις για το πρόβλημά του. Η προεγχειρητική εκτίμηση είναι απαραίτητη για τους εξής λόγους: Ι. Για τον καθορισμό της ένδειξης της επέμβασης (για το εάν δηλαδή χρειάζεται ή όχι να υποβληθεί ο ασθενής σε χειρουργική επέμβαση) ΙΙ. Για την συζήτηση περί τυχόν εναλλακτικών μεθόδων θεραπείας ΙΙΙ. Για την επιλογή του κατάλληλου είδους της επέμβασης (ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς) (π.χ. μόνο θυρεοειδεκτομή [και σε τί έκταση] ή θυρεοειδεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό [και σε τί έκταση]) IV. Για την ενημέρωση του ασθενούς για τυχόν πιθανές επιπλοκές της επέμβασης. Στην προεγχειρητική εκτίμηση δίνονται στον ασθενή οι βασικές πληροφορίες που αφορούν την επέμβαση (προεγχειρητική προετοιμασία, λεπτομέρειες ειδικής προεγχειρητικής αγωγής [αν χρειάζεται], διαδικασία εισαγωγής, περιγραφή επέμβασης, μετεγχειρητικής πορείας, πιθανές επιπλοκές, ανάρρωση κλπ). Σε περίπτωση που υπάρχουν ερωτήματα από την πλευρά του ασθενούς αφιερώνεται όσος χρόνος χρειάζεται για να απαντηθούν λεπτομερώς όλες οι απορίες του.

Η ανάρρωση μετά τις επεμβάσεις θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών είναι ταχύτατη. Η συνήθης μετεγχειρητική πορεία είναι η εξής: Ο ασθενής μετά την επέμβαση μεταφέρεται στο θάλαμο, όπου αφαιρούνται οι οροί και αρχίζει να σιτίζεται (υδρική δίαιτα) άμεσα. Κινητοποιείται άμεσα και την επομένη γίνεται το εξιτήριο. Η επάνοδος στις καθημερινές του δραστηριότητες γίνεται άμεσα, αποφεύγοντας πάντως την έντονη καταπόνηση για λίγες ημέρες.

Ο πόνος είναι εξαιρετικά ήπιος και ανταποκρίνεται στη χορήγηση ήπιων αναλγητικών (όπως η παρακεταμόλη [Depon]). Πολλοί ασθενείς μετά το εξιτήριό τους λαμβάνουν ελάχιστη ή και καθόλου αναλγητικά (παρακεταμόλη) καθώς ο πόνος υποχωρεί συντομότατα. Κάποιες φορές μπορεί να υπάρχει πόνος όχι στην ίδια την τομή, αλλά στον αυχένα λόγω της θέσης του ασθενούς στο χειρουργείο (σχετική υπερέκταση της κεφαλής). Και σε αυτή την περίπτωση ο πόνος είναι συνηθέστατα παροδικός και ήπιος, υποχωρεί δε με την χορήγηση και πάλι ήπιων αναλγητικών (που μπορεί να μην τα χρειάζεται ακόμη και αυτά ο ασθενής μετά από ελάχιστες ημέρες). Όταν ο ασθενής έχει προβλήματα από την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποφεύγεται η υπερέκταση της κεφαλής στο χειρουργείο.

Πρακτικά πάντα το εξιτήριο γίνεται την επομένη της επέμβασης (δηλαδή την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα). Σε ασθενείς που υποβάλλονται σε παραθυρεοειδεκτομή, το εξιτήριο μπορεί να γίνει υπό προϋποθέσεις ακόμη και την ίδια ημέρα (βράδυ ημέρας επέμβασης).

Η φροντίδα του τραύματος (τομής) μετά από επεμβάσεις θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών είναι εξαιρετικά απλή και γίνεται από τον ίδιο τον ασθενή ή τους οικείους του χωρίς να χρειάζεται να επισκέπτεται ιατρεία, νοσοκομεία ή φαρμακεία για το λόγο αυτό. Η αλλαγή τραύματος γίνεται με εξαιρετικά απλό τρόπο, που εξηγείται στον ασθενή την ημέρα του εξιτηρίου, καθημερινά, μέχρις ότου συμπληρωθεί μία εβδομάδα μετά την επέμβαση. Μετά την εβδομάδα το τραύμα έχει επουλωθεί πλήρως και παραμένει ανοικτό.

Κατ’ αρχάς επιδιώκουμε η επέμβαση να γίνει με ασφάλεια μεν, αλλά μέσω της μικρότερης δυνατής τομής, αποφεύγοντας τις μεγάλες τομές όταν δεν χρειάζονται. Η σύγκλειση της τομής γίνεται με πλαστική αποκατάσταση (ενδοδερμική ραφή, με πολύ λεπτό απορροφήσιμο ράμμα), έτσι ώστε να διασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα. Το ράμμα αυτό δεν χρειάζεται να κοπεί (απορροφάται μόνο του). Αν υπάρχουν δερματικές πτυχές στον τράχηλο επιλέγεται η τομή να γίνει σε αυτές έτσι ώστε η ουλή να ‘χαθεί’ μέσα τους. Μετά την επέμβαση και εφόσον το επιθυμεί ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιηθούν ειδικές επουλωτικές κρέμες/αλοιφές , που μπορεί να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο το αισθητικό αποτέλεσμα.

Δεν υπάρχει διαγνωστική ή θεραπευτική πράξη που να μην συνοδεύεται από κάποια (μικρή) πιθανότητα επιπλοκών. Εντούτοις, σήμερα οι επεμβάσεις θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών μπορεί να γίνουν με εξαιρετικά μικρή πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών. Παρά ταύτα, η πιθανότητα αυτή δεν είναι μηδενική ακόμη και στα καλύτερα νοσοκομεία του κόσμου. Πάντως, η πιθανότητα αυτή είναι τόσο μικρότερη όσο μεγαλύτερη είναι η εμπειρία του χειρουργού στην χειρουργική ενδοκρινών αδένων. Πιθανές επιπλοκές των επεμβάσεων θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών είναι οι εξής: Βλάβη του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου, με αποτέλεσμα την εμφάνιση διαταραχής της φωνής μετά την επέμβαση (σχεδόν πάντα παροδική) Μετεγχειρητική υποασβεστιαιμία (πτώση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα) Μετεγχειρητική αιμορραγία Μετεγχειρητικό αιμάτωμα / συλλογή υγρού Βλάβη παρακειμένων οργάνων (εξαιρετικά σπάνια) Διαπύηση τραύματος (εξαιρετικά σπάνια) Δημιουργία χηλοειδούς (υπερτροφικής ουλής) Διαφυγή λέμφου από βλάβη του θωρακικού πόρου (εξαιρετικά σπάνια) Τραχειοστομία (σε αμφοτερόπλευρη κάκωση των παλίνδρομων λαρυγγικών νεύρων) (εξαιρετικά σπάνια) Παραμονή υπολειμματικού θυρεοειδικού ιστού (εξαιρετικά σπάνια, εφόσον υπάρχει αξιόπιστη προεγχειρητική απεικόνιση)

Τα παλίνδρομα λαρυγγικά νεύρα νευρώνουν τις φωνητικές χορδές και βρίσκονται σε στενή γειτνίαση με τον θυρεοειδή. Λόγω της στενής τους ανατομικής σχέσης με τον θυρεοειδή (και τους παραθυρεοειδείς) διατρέχουν τον κίνδυνο να υποστούν βλάβη κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Για το λόγο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία η προστασία τους. Αυτό επιτυγχάνεται με την οπτική τους αναγνώριση κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Ο έμπειρος χειρουργός ενδοκρινών αδένων είναι σε θέση να αναγνωρίσει οπτικά και τα δύο παλίνδρομα λαρυγγικά νεύρα και να τα προστατέψει με αυτό τον τρόπο καθόλη τη διάρκεια της επέμβασης. Με αυτό τον τρόπο προλαμβάνεται το ενδεχόμενο διατομής των νεύρων. Παρά ταύτα, έστω και αν αναγνωριστούν οπτικά τα νεύρα, έστω και αν δεν υπάρξει διατομή τους (καθώς είναι οπτικά ταυτοποιημένα), υπάρχει το ενδεχόμενο να επηρεαστεί η λειτουργία τους. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην έλξη που μπορεί να ασκηθεί στα νεύρα στη διάρκεια της επέμβασης (ιδιαίτερα όταν είναι εργώδης, π.χ. σε λίαν ευμεγέθεις όζους), σε βλάβη λόγω θερμότητας από την χρήση συσκευών ενέργειας, σε πίεση κλπ. Θα πρέπει να τονιστεί ότι όλα τα νεύρα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα ακόμη και σε απλούς χειρισμούς. Ενδεικτικά αναφέρεται το μούδιασμα στο χέρι που μπορεί κανείς να αισθανθεί λόγω απλής πίεσης του ωλενίου νεύρου στον αγκώνα.

Ο νευροδιεγέρτης είναι μία συσκευή που προωθείται από την ιατρική βιομηχανία και προτείνεται από αυτήν για την προστασία των νεύρων. Εντούτοις, η χρήση του παραμένει εξαιρετικά αμφιλεγόμενη. Οι μελέτες που προτείνουν την χρήση του παρουσιάζουν σοβαρά μεθοδολογικά κενά, πράγμα που δημιουργεί ερωτηματικά για την αξία των προτάσεων που υποστηρίζουν την χρήση του. Από την άλλη, υπάρχουν πάρα πολλές μελέτες σε πολύ σοβαρά επιστημονικά (ιατρικά) περιοδικά, που προέρχονται από ανεξάρτητα με την ιατρική βιομηχανία ιατρικά / πανεπιστημιακά / νοσοκομειακά κέντρα, όπου αποδεικνύεται ότι η χρήση του νευροδιεγέρτη δεν υπερτερεί σε σχέση με την οπτική αναγνώριση του νεύρου. Η οπτική αναγνώριση του νεύρου προτείνεται επίσης σαν «gold standard» από σοβαρές επιστημονικές εταιρείες, όπως η American Thyroid Association. Για τους παραπάνω λόγους, πολλοί έμπειροι χειρουργοί ενδοκρινών αδένων δεν χρησιμοποιούν συστηματικά το νευροδιεγέρτη. Αντί της συστηματικής χρήσης του νευροδιεγέρτη, οι περισσότεροι συνιστούν την επιλεκτική του χρήση, όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις επανειλημμένων επανεπεμβάσεων στον τράχηλο ή σε προχωρημένους καρκίνους θυρεοειδούς με εκτεταμένη εξωθυρεοειδική διασπορά.

Κατ’ αρχάς, ένα πολύ σημαντικό ποσοστό ασθενών (φθάνει το 50 – 60 %) περιγράφουν μία υποκειμενική αίσθηση αλλαγής της χροιάς της φωνής. Η αλλαγή αυτή γίνεται αντιληπτή μόνο από τους ίδιους και όχι από τα άτομα του περιβάλλοντός τους. Ένα πολύ μικρότερο ποσοστό (περί το 5 – 8 %) μπορεί να εμφανίσουν βράγχος φωνής μετά την επέμβαση, που οφείλεται σε διαταραχή της λειτουργίας του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου.

Σε ένα ποσοστό περί το 50% των ασθενών παρατηρείται μετά την θυρεοειδεκτομή παροδική πτώση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα, χωρίς εντούτοις να υπάρχουν συμπτώματα («βιοχημική» υποασβεστιαιμία). Σε ένα ποσοστό περί το 5 % μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα υποασβεστιαιμίας, με πιο χαρακτηριστικά τα μουδιάσματα γύρω στο στόμα και στα χέρια (δάκτυλα) («κλινική» υποασβεστιαιμία). Η υποασβεστιαιμία οφείλεται συνήθως σε ισχαιμία των παραθυρεοειδών (που έχουν κοινή αιμάτωση με τον θυρεοειδή). Πρόκειται σχεδόν πάντα για ένα παροδικό φαινόμενο που υποχωρεί σταδιακά μέσα σε λίγες ημέρες. Η αντιμετώπιση της κλινικής υποασβεστιαιμίας συνίσταται στη χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D. Σε ένα εξαιρετικά μικρό ποσοστό μπορεί η υποασβεστιαιμία να είναι μόνιμη (0.5 – 1 %).

Σχεδόν πάντα, το βράγχος φωνής μετά την επέμβαση είναι παροδικό. Εφόσον ακολουθείται η τακτική της οπτικής αναγνώρισης του νεύρου, η βλάβη του νεύρου που οφείλεται στους μηχανισμούς που έχουν αναλυθεί παραπάνω (π.χ. έλξη) είναι παροδική και αποκαθίσταται μέσα σε ένα χρονικό διάστημα που μπορεί να ποικίλει ευρέως. Δεν μπορεί κανείς εξ αρχής να προσδιορίσει με βεβαιότητα το ακριβές διάστημα που θα απαιτηθεί για την αποκατάσταση της λειτουργίας του νεύρου. Ο κανόνας είναι ότι το διάστημα αυτό ποικίλει από λίγες ημέρες έως μερικές εβδομάδες. Εντούτοις, σε κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις το διάστημα αυτό μπορεί να παραταθεί ακόμη περισσότερο, για διάστημα μερικών μηνών. Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό (0.5 %) η βλάβη μπορεί να είναι μόνιμη.

Το βράγχος φωνής υποχωρεί με την πάροδο του χρόνου στη συντριπτική πλειονότητα των ασθενών χωρίς κάποια θεραπευτική παρέμβαση (watchful waiting). Μπορεί να χορηγηθεί κορτιζόνη για λίγες ημέρες, με στόχο την επιτάχυνση του ρυθμού αποκατάστασης. Επιθετικές θεραπευτικές παρεμβάσεις (στον λάρυγγα) δεν θα πρέπει να επιχειρούνται βεβιασμένα, καθώς το βράγχος πρακτικά πάντα υποχωρεί στα (συνήθως σύντομα) χρονικά όρια που περιγράφηκαν παραπάνω. Η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει, αν και κατά βάση το πρόβλημα υφίεται αφ’ εαυτού με την πάροδο του χρόνου.