Ορισμός
Ο όζος θυρεοειδούς είναι διακριτή χωροκατακτητική βλάβη του θυρεοειδικού ιστού. Η βλάβη αυτή αφορίζεται σαφώς από το υπόλοιπο θυρεοειδικό παρέγχυμα. Οι όζοι του θυρεοειδούς μπορεί να είναι μονήρεις ή πολλαπλοί, συμπαγείς ή κυστικοί ή μικτοί (με συμπαγές και κυστικό στοιχείο). Παρουσιάζονται στοιχεία σχετικά με την επιδημιολογία και την κλινική τους σημασία.
Επιδημιολογία – Πόσο συχνό είναι το πρόβλημα?
Η επιδημιολογία μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πόσο συχνό είναι το πρόβλημα. Οι όζοι του θυρεοειδούς παρατηρούνται σε ένα σημαντικό ποσοστό του γενικού πληθυσμού. Στο παρελθόν, όταν η διάγνωση βασίζονταν στην ψηλάφηση, όζοι θυρεοειδούς ανιχνεύονταν σε ποσοστό μόλις 5 – 10 % του πληθυσμού. Σήμερα, με την ευρεία χρήση του υπερηχογραφήματος υψηλής ευκρίνειας, τουλάχιστον ένας όζος θυρεοειδούς ανιχνεύεται σε ποσοστό περίπου 70 % του γενικού πληθυσμού.
Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο. Σε νεκροτομική μελέτη της δεκαετίας του 1930, βρέθηκε ότι σε ποσοστό περίπου 60 % των ατόμων που απεβίωσαν από άλλες παθήσεις συνυπήρχαν και όζοι θυρεοειδούς. Σήμερα, χάρη στις σύγχρονες τεχνικές απεικόνισης, η διάγνωση των όζων θυρεοειδούς τίθεται ‘εν ζωή’.
Παράγοντες κινδύνου
Παρά το ότι οι όζοι θυρεοειδούς είναι ένα αρκετά συνηθισμένο πρόβλημα, έχουν αναγνωριστεί κάποιοι παράγοντες κινδύνου, όπως:
Φύλο- συχνότεροι στις γυναίκες παρά στους άνδρες
Ηλικία – η συχνότητά τους αυξάνεται με την ηλικία
Διαβίωση σε περιοχές με ιωδοπενία
Έκθεση σε ακτινοβολία, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία
Είναι ενδιαφέρον ότι σχετικά τελευταία έχουν περιγραφεί και κάποιοι περισσότερο ειδικοί παράγοντες κινδύνου όπως κάπνισμα, παχυσαρκία, κατανάλωση αλκοόλ, παρουσία ινομυωμάτων μήτρας κλπ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το ότι η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων από το στόμα όπως επίσης και στατινών παρουσιάζει αρνητική συσχέτιση με την παρουσία όζων θυρεοειδούς. Εντούτοις προς το παρόν δεν έχει αποδειχθεί αν τα φάρμακα αυτά προσφέρουν κάποια προστασία όσον αφορά την εμφάνιση οζώδους θυρεοειδοπάθειας.
Κλινική σημασία
Ο κλινικός γιατρός θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίσει ποιοι ασθενείς με όζους θυρεοειδούς χρειάζεται να υποβληθούν σε περαιτέρω έρευνα και ενδεχομένως θεραπευτική αντιμετώπιση. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι εξής:
Υποψία κακοήθειας (καρκίνου)
Ο βασικός φόβος στους ασθενείς με όζους θυρεοειδούς είναι η πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος. Παρά το ότι στη μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών (> 90 %) οι όζοι είναι καλοήθεις, σε ένα σχετικά μικρό αλλά σημαντικό ποσοστό (5 – 8 %) μπορεί να υποκρύπτεται καρκίνος.
Πιεστικά φαινόμενα
Τα φαινόμενα αυτά παρατηρούνται τυπικά σε ευμεγέθεις όζους (> 4 cm). Συνηθέστατα οφείλονται σε πίεση της τραχείας (δύσπνοια) και σπανιότερα του οισοφάγου (δυσκαταποσία).
Αισθητικά προβλήματα
Τα προβλήματα αυτά επίσης παρατηρούνται σε ασθενείς με ευμεγέθεις όζους και μπορεί να αποκτήσουν μεγάλη σημασία ιδιαίτερα για μικρής ηλικίας ασθενείς.
Η σημασία της σωστής αξιολόγησης του προβλήματος
Με την προσεκτική επιλογή των ασθενών για περαιτέρω διερεύνηση και ενδεχομένως αντιμετώπιση μπορεί να αποφευχθεί το φαινόμενο της ‘υπερθεραπείας’ (overtreatment). Με τον τρόπο αυτό μπορεί επίσης να προληφθεί και το ενδεχόμενο διαγνωστικού λάθους. Είναι μεγάλη ευθύνη του κλινικού γιατρού να μην διαφύγει της διάγνωσης ένας εξαιρετικά ιάσιμος καρκίνος, όπως είναι ο καρκίνος του θυρεοειδούς. Για το λόγο αυτό απαιτείται εμπειρία από την πλευρά του και συνεργασία και με έμπειρους γιατρούς άλλων ειδικοτήτων (π.χ. ακτινολόγους, κυτταρολόγους κλπ).
SCNA19
Comments