Τι είναι η καλσιτονίνη?
Όζοι θυρεοειδούς – πότε έχει θέση η μέτρηση της καλσιτονίνης? H καλσιτονίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα (C-κύτταρα) του θυρεοειδούς.
Η καλσιτονίνη εμπλέκεται στους φυσιολογικούς μηχανισμούς ρύθμισης των επιπέδων ασβεστίου και φωσφορικών στον ορό, ανταγωνιζόμενη τη δράση της παραθορμόνης.
Πότε παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης ορού?
Αυξημένη παραγωγή και επομένως αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης ορού παρατηρούνται σε ασθενείς με υπερπλασία των C-κυττάρων (CCH, C-cell hyperplasia) και μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς (MTC, medullary thyroid cancer). H CCH θεωρείται σαν μία προνεοπλασματική παθολογική κατάσταση (πριν την ανάπτυξη του MTC). Μπορεί εντούτοις να παρατηρηθεί και σαν τοπική αντιδραστική παθολογική διεργασία (π.χ. επί υπάρξεως εστίας θηλώδους καρκίνου θυρεοειδούς).
Ποια η πρακτική σημασία της μέτρησης καλσιτονίνης ορού?
Η μέτρηση των επιπέδων καλσιτονίνης ορού σε ασθενείς με όζους θυροειδούς θα μπορούσε να βοηθήσει στη διάγνωση της CCH και κυρίως του MTC θεωρητικά σε ένα πιο πρώιμο στάδιο. Μπορεί δηλαδή να χρησιμοποιηθεί σαν ένας ‘νεοπλασματικός [καρκινικός] δείκτης’. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να επιτευχθεί η πιο έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου, βελτιώνοντας έτσι και την πρόγνωσή της.
Ποια η σημασία της μέτρησης καλσιτονίνης ορού στην κλινική πράξη?
Στην κλινική πράξη παραμένουν αναπάντητα αρκετά ερωτηματικά σχετικά με τη θέση της μέτρησης καλσιτονίνης ορού στους ασθενείς με όζους θυρεοειδούς.
Η σπανιότητα του MTC δημιουργεί ερωτηματικά όσον αφορά την σχέση ‘κόστος προς αποτέλεσμα’ εφόσον υιοθετηθεί η μέτρησή της σε όλους τους ασθενείς.
Η μέτρηση της καλσιτονίνης ορού θα πρέπει πάντως να γίνεται όταν μία παθολογική απάντηση αναμένεται να αλλάξει το πλάνο της χειρουργικής επέμβασης. Μία τέτοια περίπτωση είναι ο ασθενής στον οποίο σχεδιάζεται για κάποιο λόγο θυρεοειδεκτομή μικρότερης έκτασης από την ολική. Στον ασθενή αυτό, τα αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης ορού θα πρέπει να κατευθύνουν τον χειρουργό στην επιλογή της ολικής θυρεοειδεκτομής. Η μέτρηση της καλσιτονίνης μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη όταν τα αποτελέσματα της κυτταρολογικής εξέτασης μετά από FNA δείχνουν μεν ύποπτη βλάβη μη συμβατή όμως με θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς. Σε αυτή την περίπτωση, τα αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης ορού (συνήθως > 50 – 100 pg/mL) υποδηλώνουν την ύπαρξη MTC.
Τα παραπάνω έχουν προφανή κλινική σημασία, καθώς το MTC θα πρέπει να αντιμετωπίζεται περισσότερο επιθετικά σε σχέση με το διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς (με ολική θυρεοειδεκτομή και λεμφαδενικό καθαρισμό [προφυλακτικό κεντρικό ή εκλεκτικό]).
Μέτρηση της καλσιτονίνης ορού θα μπορούσε επίσης να γίνει και στο έκπλυμα που λαμβάνεται κατά την παρακέντηση ενός όζου. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να τεκμηριωθεί προεγχειρητικά η διάγνωση του MTC, ιδιαίτερα σε ασθενείς με οριακά αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης ορού (20 – 50 pg/ml).
Συμπέρασμα
Ο ρόλος της μέτρησης της καλσιτονίνης ορού σε όλους τους ασθενείς με όζους θυρεοειδούς παραμένει αμφιλεγόμενος. Η συστηματική μέτρηση (σε όλους τους ασθενείς) δεν συνιστάται λόγω της πτωχής σχέσης ‘κόστος προς αποτέλεσμα’. Η καλσιτονίνη θα πρέπει να μετράται στον ορό και στο έκπλυμα της παρακέντησης σε επιλεγμένους ασθενείς με όζους θυρεοειδούς.
Όζοι θυρεοειδούς και καλσιτονίνη
#καρκίνοςθυρεοειδούς #όζοιθυροειδούς #θηλώδες #μυελοειδές #χειρουργόςενδοκρινώναδένων #καρκίνωμα #όζοςθυροειδούς #θυλακιώδες #χειρουργόςθυρεοειδούς #λεμφαδενικόςκαθαρισμός #θυρεοειδής #θυροειδής #θυροειδούς #Σακοράφας #καρκίνοςθυροειδούς #θυρεοειδεκτομή #όζοςθυρεοειδούς #όζοιθυρεοειδούς #ενδοκρινώναδένων #θυρεοειδούς