Ορισμός
Ο όρος ‘έκτοπος θυρεοειδής’ χρησιμοποιείται για να περιγράψει την παρουσία λειτουργικού θυρεοειδικού παρεγχύματος σε θέσεις άλλες πέραν της φυσιολογικής θέσης του θυρεοειδούς στον τράχηλο.
Έκτοπος Θυρεοειδής - Πιθανές θέσεις
Στη βάση της γλώσσας (γλωσσικός θυρεοειδής)
Κατά μήκος της διαδρομής στον τράχηλο που ακολουθεί ο θυρεοειδής κατά τη διάρκεια της καθόδου του στην εμβρυογένεση (συνήθως στο τοίχωμα της κύστης θυρεογλωσσικού πόρου)
Σπανιότερα:
Στο μεσοθωράκιο
Στην καρδιά
Στον οισοφάγο
Στο διάφραγμα
Οι δύο πρώτες εντοπίσεις στην παραπάνω λίστα είναι οι συνηθέστερες θέσεις στις οποίες μπορεί να βρεθεί ο έκτοπος θυρεοειδής.
Έκτοπος θυρεοειδής – πόσο συχνά παρατηρείται;
Η πραγματική επίπτωση (‘συχνότητα’) με την οποία παρατηρείται έκτοπος θυρεοειδής δεν είναι γνωστή, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπάρχουν συμπτώματα, με αποτέλεσμα να διαφεύγει η διάγνωση. Υπολογίζεται εντούτοις ότι ατελής κάθοδος ή διαταραχές στην κάθοδο του θυρεοειδούς στον τράχηλο παρατηρούνται περίπου σε 1 ανά 200.000 φυσιολογικά άτομα στο γενικό πληθυσμό. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 1 ανά 6000 στους ασθενείς με πάθηση του θυρεοειδούς.
Έκτοπος θυρεοειδής – πώς εκδηλώνεται;
Συνηθέστατα, ο έκτοπος θυρεοειδής είναι ασυμπτωματικός, δεν συνοδεύεται δηλαδή από κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα. Σε αυτή την περίπτωση ανακαλύπτεται τυχαία, στα πλαίσια της διερεύνησης του ασθενούς συχνά για κάποιον άλλο λόγο. Ιδιαίτερα χρήσιμο είναι στο σπινθηρογράφημα για την ανακάλυψη τυχόν υπάρχοντος έκτοπου θυρεοειδικού ιστού.
Ο γλωσσικός εντούτοις θυρεοειδής όταν διογκωθεί μπορεί να προκαλέσει κλινικές εκδηλώσεις. Καθώς εντοπίζεται τη βάση της γλώσσας, η διόγκωσή του μπορεί να προκαλέσει:
Στένωση της ανώτερης αεροφόρου οδού, που εκδηλώνεται με δυσκολία στην αναπνοή
Δυσκολία στην κατάποση
Σχόλια
Η διάγνωση ‘έκτοπος θυρεοειδής’ θα πρέπει να τίθεται με προσοχή. Μπορεί για παράδειγμα να πρόκειται για έναν εξ ολοκλήρου εξωφυτικό όζο θυρεοειδούς, που δεν συνέχεται με θυρεοειδικό ιστό με το λοιπό θυρεοειδικό παρέγχυμα και βρίσκεται στο ανώτερο μεσοθωράκιο, καταδυόμενος πίσω από την κλείδα. Η διάκριση στην περίπτωση αυτή γίνεται από την αγγείωση-ο έκτοπος θυρεοειδής δεν αιματώνεται από τα θυρεοειδικά αγγεία.
Χειρουργική επέμβαση μπορεί να χρειαστεί:
Σε υποψία κακοήθειας. Σπάνια, μπορεί να αναπτυχθεί καρκίνος θυρεοειδούς σε έκτοπο θυρεοειδή (π.χ. στο τοίχωμα κύστης θυρεογλωσσικού πόρου)
‘Όταν υπάρχουν συμπτώματα, π.χ. δύσπνοια σε περίπτωση διόγκωσης γλωσσικού θυρεοειδούς
Όταν υπάρχουν αισθητικοί λόγοι (π.χ. διόγκωση έκτοπου θυρεοειδικού ιστού στο τοίχωμα κύστης θυρεογλωσσικού πόρου)