Εισαγωγή
Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός – πληροφορίες από το προεγχειρητικό υπερηχογράφημα.- Το υπερηχογράφημα είναι βασικότατη εξέταση για την αναγνώριση του υπερλειτουργούντος παραθυρεοειδικού ιστού στον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό. Συνηθέστατα (~ 85 %) πρόκειται για μονήρες αδένωμα παραθυρεοειδούς.
Εκτός από το υπερηχογράφημα, η άλλη βασική απεικονιστική εξέταση για τον προεγχειρητικό εντοπισμό του αδενώματος είναι το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών με Tc-99m sestamibi. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι χρήσιμη η αξονική τομογραφία (συμπεριλαμβανομένης και της 4D-CT) ή η μαγνητική τομογραφία.
Το υπερηχογράφημα είναι μία φθηνή εξέταση, ευρέως διαθέσιμη, που δεν εκθέτει τον ασθενή σε ακτινοβολία. Χρειάζεται εντούτοις εμπειρία από την πλευρά του ακτινολόγου για την αξιολόγηση των ευρημάτων του.
Υπερηχογράφημα – απαραίτητες πληροφορίες
Βασικές πληροφορίες που αναμένει ο χειρουργός θυρεοειδούς-παραθυρεοειδών από το υπερηχογράφημα είναι οι εξής:
Η αναγνώριση του διογκωμένου (παθολογικού) παραθυρεοειδούς
Η θέση του (δεξιά ή αριστερά, άνω ή κάτω)
Η ακριβής ανατομική του σχέση με τον θυρεοειδή
Δεν είναι αρκετή η αδρή περιγραφή αυτής της σχέσης. Για παράδειγμα, η περιγραφή ενός αδενώματος που βρίσκεται «κάτω από τον κάτω πόλο του δεξιού λοβού του θυρεοειδούς» δεν είναι ακριβής. Θα πρέπει να προσδιορίζεται που βρίσκεται ακριβώς, όπως για παράδειγμα:
Οπίσθια επιφάνεια του κάτω πόλου του δεξιού λοβού ή
Στην προς τα κάτω (ουραία) προέκταση του κάτω πόλου του δεξιού λοβού
Στο παράδειγμά μας θα πρέπει επίσης να αναφέρεται η απόστασή του από τον κάτω πόλο του δεξιού λοβού του θυρεοειδούς, όπως για παράδειγμα:
Σε απόσταση 15 mm από τον κάτω πόλο του δεξιού λοβού και στην προέκτασή του προς τα κάτω (ουραία)
Το ακριβές μέγεθός του
Δεν αρκεί η μέτρηση μόνο της μεγαλύτερης διαμέτρου. Ο χειρουργός θα πρέπει να γνωρίζει και τις τρεις διαστάσεις του (προσθιοπισθία-εγκάρσια-επιμήκης διάμετρος), ώστε να γνωρίζει τι σχήμα αναμένεται να έχει ο διογκωμένος παραθυρεοειδής. Για παράδειγμα δύο αδενώματα μπορεί να έχουν μεγίστη διάμετρο 16 mm. Του ενός οι τρεις διαστάσεις μπορεί να είναι 16 mm x 14 mm x 13 mm και του άλλου 16 mm x 2 mm x 4 mm. Είναι προφανές ότι στην πρώτη περίπτωση το σχήμα του αδενώματος θα είναι σφαιρικό, ενώ στη δεύτερη επίμηκες (κυλινδρικό ή ελλειψοειδές). Η εκ των προτέρων γνώση του αναμενόμενου σχήματος του αδενώματος μπορεί να διευκολύνει την αναγνώρισή του κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ιδιαίτερα σε δύσκολες περιπτώσεις (π.χ. επανεπεμβάσεις ή όταν συνυπάρχουν και διογκωμένοι τραχηλικοί λεμφαδένες).
Η ακριβής ανατομική του σχέση με τα λοιπά ανατομικά στοιχεία του τραχήλου
Χρήσιμη είναι η περιγραφή της σχέσης του αδενώματος σε σχέση με τα σημαντικά ανατομικά στοιχεία του τραχήλου, όπως:
Τραχεία
Σε επαφή με την τραχεία ή σε κάποια απόσταση από αυτή (σε mm)
Σε ποια ‘ώρα’ της τραχείας
Για παράδειγμα, ένα αδένωμα που βρίσκεται σε επαφή με την τραχεία δεξιά αντίστοιχα προς την 7η ώρα αυτής, αναμένεται να βρεθεί αρκετά βαθιά στη δεξιά τραχειοοισοφαγική αύλακα.
Αντίθετα ένα αδένωμα που βρίσκεται σε επαφή με την τραχεία δεξιά, αντίστοιχα προς την 10η ώρα αυτής, αναμένεται να βρεθεί αρκετά εύκολα κατά τη διάρκεια της επέμβασης, αντίστοιχα προς την προσθιοπλάγια επιφάνεια της τραχεία δεξιά.
Καρωτίδα
Είναι το αδένωμα σε επαφή με την καρωτίδα?
Σε ποια θέση σε σχέση με την καρωτίδα?
Συνηθέστατα είναι επί τα εντός και συχνά σε επαφή με αυτή. Ενίοτε όμως μπορεί να βρίσκεται σε έκτοπη οπισθοκαρωτιδική θέση. Η πληροφορία αυτή είναι σημαντική για τον χειρουργό.
Βάθος στην τραχειοοισοφαγική αύλακα
Η μέτρηση του βάθους (απόσταση από το δέρμα) στο οποίο βρίσκεται το αδένωμα είναι εύκολη με το υπερηχογράφημα. Η μέτρηση αυτή μπορεί να προσανατολίσει τον χειρουργό όσο αφορά το βάθος του χειρουργικού πεδίου όπου θα αναζητήσει το αδένωμα.
Σχέση με κλείδα και στερνική εντομή
Η απόσταση από το στέρνο και την κλείδα επίσης μπορούν να προσανατολίσουν τον χειρουργό όσον αφορά το ύψος του αδενώματος στον τράχηλο.
Το υπερηχογράφημα μπορεί επίσης να δώσει πληροφορίες για πιθανή κατάδυση του αδενώματος στο ανώτερο μεσοθωράκιο.
Εντούτοις, στο έκτοπο μεσοθωρακικό αδένωμα παραθυρεοειδούς το υπερηχογράφημα έχει περιορισμένο ρόλο. Αυτό οφείλεται στην αδυναμία μετάδοσης της δέσμης υπερήχων λόγω της παρεμβολής του στέρνου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχουν σημασία τα ευρήματα του σπινθηρογραφήματος. Για την ακριβή περιγραφή των ανατομικών σχέσεων και των ακριβών διαστάσεων του έκτοπου μεσοθωρακικού αδενώματος συνηθέστατα χρειάζεται επιπλέον απεικονιστικός έλεγχος με αξονική ή μαγνητική τομογραφία
Θέση του αδενώματος σε σχέση με την χειρουργική τομή
Σε περίπτωση προηγηθείσης θυρεοειδεκτομής ή προσπάθειας παραθυρεοειδεκτομής θα πρέπει να περιγράφεται η σχέση του αδενώματος σε σχέση με την τομή (πάνω ή κάτω και ει δυνατόν απόσταση).
Συνυπάρχουσες παθήσεις από τον θυρεοειδή
Το υπερηχογράφημα έχει σημαντικό ρόλο και για την αναγνώριση τυχόν συνυπάρχουσας παθολογίας από τον θυρεοειδή (π.χ. όζοι). Η πληροφορία αυτή έχει μεγάλη σημασία στην πράξη, καθώς είναι πιθανόν να χρειαστεί να γίνει – μαζί με την παραθυρεοειδεκτομή – και ταυτόχρονη θυρεοειδεκτομή. Έτσι επιλύονται στον ίδιο χρόνο και μέσω της ίδιας τομής δύο προβλήματα του ασθενούς (υπερπαραθυρεοειδισμός και θυρεοειδοπάθεια)
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί η θέση του αδενώματος να σημανθεί επί του δέρματος με μελάνι με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος, λίγο πριν την επέμβαση.
Comments