Εισαγωγή και αρχές
Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (ποζιτρονική τομογραφία, PET-CT scan) και καρκίνος θυρεοειδούς.- Στην ποζιτρονική τομογραφία χρησιμοποιείται ένα ραδιοφάρμακο, συνήθως η FDG (σεσημασμένη με ραδιενεργό φθόριο [F-18] φλουοροδεοξυγλυκόζη). Χορηγούμενη η FDG ακολουθεί το μεταβολικό μονοπάτι της γλυκόζης.
Η γενική αρχή της χρήσης της FDG στους ογκολογικούς ασθενείς βασίζεται στο γεγονός ότι τα καρκινικά (νεοπλασματικά) κύτταρα προσλαμβάνουν και μεταβολίζουν το ραδιοφάρμακο σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους πέριξ υγιείς ιστούς. Υπάρχει έτσι η δυνατότητα ‘λειτουργικής’ (βιολογικής/μεταβολικής) απεικόνισης. Παρά το ότι η διακριτική ικανότητα του PET scan είναι μικρότερη σε σχέση με την CT (ή/και την MRI), το ραδιοφάρμακο που χρησιμοποιείται στο ΡΕΤ scan προσλαμβάνεται εκλεκτικά από τους περισσότερο μεταβολικά ενεργούς ιστούς (όπως είναι οι καρκινικοί ιστοί, όπου τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται με ταχύτερο ρυθμό)
Ποζιτρονική τομογραφία και διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς
Η ποζιτρονική τομογραφία στον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς (θηλώδη και θυλακιώδη) χρησιμοποιείται για την ανίχνευση νόσου που δεν προσλαμβάνει ραδιενεργό ιώδιο. Συχνά στους ασθενείς αυτούς η νόσος παρουσιάζει ετερογένεια και έτσι μπορεί ένα συστατικό του όγκου να μην προσλαμβάνει ραδιενεργό ιώδιο και ένα συστατικό του όγκου να προσλαμβάνει FDG.
O εντοπισμός της νόσου με τη βοήθεια της ποζιτρονικής τομογραφία εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Είναι γνωστό ότι στα κύτταρα του θυρεοειδικού παρεγχύματος αφθονούν οι υποδοχείς GLU. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τις περισσότερο επιθετικές παραλλαγές του καρκίνου θυρεοειδούς.
Σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, η ποζιτρονική τομογραφία μπορεί:
Να αναγνωρίσει εντοπίσεις της νόσου (π.χ. μεταστατική νόσο ή εστία υποτροπής)
Να αξιολογήσει την εξέλιξη της νόσου
Να αξιολογήσει την απάντηση στη θεραπεία (και στη στοχευμένη θεραπεία)
Να βοηθήσει στην εκτίμηση της ανάγκης εφαρμογής περαιτέρω θεραπευτικών παρεμβάσεων [όπως εξωτερική ακτινοθεραπεία (EBRT), χειρουργική επέμβαση, καταστροφή με ραδιοσυχνότητες (RF ablation)]
Να βοηθήσει στην σταδιοποίηση της νόσου (προχωρημένο στάδιο πρωτοπαθούς όγκου, μακρινές μεταστάσεις, επιθετικός ιστολογικός υπότυπος)
Διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς – Πότε έχει θέση η ποζιτρονική τομογραφία;
Στο διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς, η συνηθέστερη ένδειξη είναι η αύξηση των επιπέδων θυρεοσφαιρίνης ορού σε συνδυασμό με το αρνητικό σπινθηρογράφημα με ραδιενεργό ιώδιο.
Μία άλλη όχι τόσο σπάνια ένδειξη είναι η ασυμφωνία των ευρημάτων του σπινθηρογραφήματος με ραδιενεργό ιώδιο σε ασθενείς με αναμενόμενο μεγάλο νεοπλασματικό ‘φορτίο’. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση θεωρείται ότι ο καρκίνος παρουσιάζει αποδιαφοροποίηση σταδιακά με ενεργοποίηση του κυτταρικού μεταβολισμού γλυκόζης σε εντονότερους ρυθμούς (φαινόμενο ‘flip-flop’). Εντούτοις, είναι πιθανόν στον ίδιον ασθενή να συνυπάρχουν και τα δύο συστατικά του όγκου: ένα που προσλαμβάνει ραδιενεργό ιώδιο και ένα που δεν προσλαμβάνει ραδιενεργό ιώδιο αλλά προσλαμβάνει FDG. Στην περίπτωση αυτή η ποζιτρονική τομογραφία έχει ικανοποιητική ευαισθησία (70 – 90%) στην απεικόνιση της νόσου. Η ποζιτρονική τομογραφία μπορεί έτσι να επηρεάσει την λήψη θεραπευτικών αποφάσεων σε ποσοστό 20 – 40 % των ασθενών.
Ποζιτρονική τομογραφία και διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς-διαγνωστική απόδοση
Σε μια πρόσφατη μελέτη (Nucl Med Mol Imaging 50[2]: 130), η διαγνωστική απόδοση της ποζιτρονικής τομογραφίας (F-18 FDG PET-CT scan) όσον αφορά την ανίχνευση υποτροπής της νόσου ήταν:
Ευαισθησία=64 %
Ειδικότητα=94 %
Θετική προγνωστική αξία=86 %
Αρνητική προγνωστική αξία=81 %
Ακρίβεια = 83 %
Παρατηρήθηκαν και κάποια ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Αυτά οφείλονταν στην ύπαρξη αντιδραστικών λεμφαδένων ή κοκκιώματος σε περιοχή όπου είχαν τοποθετηθεί ράμματα (απολινώσεις)
Ποζιτρονική τομογραφία και διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς – Προγνωστική σημασία
Υψηλή πρόσληψη FDG σε μεταστατικό διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς παρατηρείται κυρίως σε αποδιαφοροποιημένο, επιθετικό φαινότυπο της νόσου, που συνδυάζεται με επιδείνωση της πρόγνωσης. Αντίθετα, η χαμηλή ή καθόλου πρόσληψη FDG σε ασθενείς χωρίς πρόσληψη ιωδίου στο σπινθηρογράφημα συνδυάζεται με καλύτερη πρόγνωση.
Ποζιτρονική τομογραφία και όζος θυρεοειδούς
Σήμερα, λόγω της ευρείας χρήσης της ποζιτρονικής τομογραφίας (συνήθως για άλλους λόγους) μπορεί να απεικονιστεί σε αυτή όζος θυρεοειδούς. Επικρατεί η άποψη ότι η πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος σε αυτή την περίπτωση είναι μεγαλύτερη. Εντούτοις, η πιθανότητα υποκείμενου καρκίνου και στην περίπτωση αυτή δεν είναι μεγάλη εφόσον δεν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα στο υπερηχογράφημα.
Η τιμή SUV δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την διάκριση ενός καλοήθους από έναν κακοήθη όζο (καρκίνο).
Τα δεδομένα αυτά υπογραμμίζουν για άλλη μία φορά τον κεντρικό ρόλο του υπερηχογραφήματος στην αντιμετώπιση των ασθενών με όζους θυρεοειδούς. Αν δεν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα στο υπερηχογράφημα είναι πιθανόν να μην χρειαστεί περαιτέρω διαγνωστικός έλεγχος (περιλαμβανομένης και της παρακέντησης με λεπτή βελόνη [FNA]).
Ποζιτρονική τομογραφία και διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς
#χειρουργόςθυροειδούς #καρκίνοςθυρεοειδούς #όζοιθυροειδούς #θηλώδες #χειρουργόςενδοκρινώναδένων #μεταστάσεις #καρκίνωμα #όζοςθυροειδούς #λεμφαδένες #θυλακιώδες #χειρουργόςθυρεοειδούς #λεμφαδενικόςκαθαρισμός #θυρεοειδής #θυροειδής #θυροειδούς #Σακοράφας #καρκίνοςθυροειδούς #καρκίνος #θυρεοειδεκτομή #όζοςθυρεοειδούς #όζοιθυρεοειδούς #ενδοκρινώναδένων #θυρεοειδούς
Comments