Επεμβάσεις θυρεοειδούς–παραθυρεοειδών: πόσο επείγουσες μπορεί να είναι? (και το πρόβλημα ενός ιδιόρρυθμου bullying)
Σε κάθε χειρουργική πάθηση υπάρχουν τα εξής βασικά ερωτήματα:
Χρειάζεται χειρουργική επέμβαση;
Αν ναι πότε πρέπει να γίνει (και πώς);
Η αντιμετώπιση πρακτικά όλων των χειρουργικών παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών μπορεί να γίνει σε προγραμματισμένη βάση. Δεν υπάρχει πρακτικά ο βαθμός επείγοντος που παρατηρείται σε άλλες χειρουργικές παθήσεις (π.χ. βαριά αιμορραγία σε ατυχήματα, περιτονίτιδα κλπ.), όπου η επέμβαση θα πρέπει να γίνει σε επείγουσα βάση.
Στον προγραμματισμό βέβαια της επέμβασης θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ακριβής φύση και η βαρύτητα της πάθησης θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών στον κάθε συγκεκριμένο ασθενή. Σήμερα μπορεί να γίνει λεπτομερής διερεύνηση του ασθενούς πριν την επέμβαση, με τη βοήθεια των σύγχρονων διαγνωστικών ‘εργαλείων’ (υπερηχογράφημα, υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη παρακέντηση με λεπτή βελόνη, αξονική/μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα κλπ.). Με βάση τα ευρήματα του λεπτομερούς προεγχειρητικού ελέγχου μπορεί να προγραμματιστεί υπεύθυνα και να επιλεγεί η σωστή θεραπευτική στρατηγική για την οριστική και ασφαλή λύση του προβλήματος του ασθενούς, χωρίς βεβιασμένες και δυνητικά επικίνδυνες κινήσεις.
Ακόμη και στον καρκίνο του θυρεοειδούς, υπάρχει σχετική άνεση όσον αφορά τον προγραμματισμό της χειρουργικής επέμβασης. Και αυτό γιατί η συνηθέστερη μορφή καρκίνου θυρεοειδούς (θηλώδης/θυλακιώδης) χαρακτηρίζεται από ΄καλοήθη΄ βιολογική συμπεριφορά και αργή εξέλιξη. Σε μικρότερο βαθμό αυτό ισχύει και για το μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς, που επίσης μπορεί να προγραμματιστεί για επέμβαση όχι ‘αύριο’, αλλά μέσα στις επόμενες ημέρες ή λίγες εβδομάδες. Αντίθετα, το αδιαφοροποίητο καρκίνωμα θυρεοειδούς – εφόσον είναι ‘χειρουργήσιμο’ – θα πρέπει να αντιμετωπίζεται αν είναι δυνατόν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα από τη στιγμή που θα διαγνωστεί, λόγω της ταχείας του εξέλιξης.
Οι όζοι θυρεοειδούς είναι ένα χρόνιο πρόβλημα και επομένως ο προγραμματισμός της επέμβασης μπορεί να γίνει επίσης με άνεση και χωρίς χρονική πίεση. Μία πιθανή εξαίρεση είναι η παρουσία έντονων πιεστικών φαινομένων που εμφανίζονται λόγω πίεσης παρακειμένων οργάνων (συνήθως της τραχείας και σπανιότερα του οισοφάγου) από έναν λίαν ευμεγέθη όζο. Πάντως, τα πιεστικά φαινόμενα δεν εμφανίζονται αιφνιδίως, αλλά σταδιακά, όσο μεγεθύνεται ο όζος. Επομένως και στην περίπτωση αυτή υπάρχει διαθέσιμος ο απαραίτητος χρόνος για προγραμματισμό της επέμβασης. Η αιφνίδια αιμορραγία μέσα σε έναν όζο μπορεί να προκαλέσει αιφνίδια αύξηση του μεγέθους του, σπάνια όμως η κατάσταση αυτή μπορεί να απαιτήσει επείγουσα επέμβαση (η εκκενωτική παρακέντηση μπορεί να λύσει συχνά το οξύ πρόβλημα).
Ο υπερθυρεοειδισμός θα πρέπει να αντιμετωπίζεται όταν υπάρχει ένδειξη και μετά από σωστή προετοιμασία του ασθενούς. Η βεβιασμένη εισαγωγή στο χειρουργείο ενός ασθενούς με αρρύθμιστο υπερθυρεοειδισμό τον εκθέτει σε κίνδυνο επιπλοκών. Και εδώ επομένως υπάρχει συνηθέστατα ο απαραίτητος χρόνος έτσι ώστε ο ασθενής να εισαχθεί στο χειρουργείο – όταν ενδείκνυται – με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις. Με τον τρόπο αυτό καθίσταται εφικτή η εκτέλεση της επέμβασης με ασφάλεια.
Ο υπερπαραθυρεοειδισμός επίσης είναι μία πάθηση που πρακτικά πάντα μπορεί να αντιμετωπιστεί με προγραμματισμένη επέμβαση. Ακόμη και στις σπάνιες περιπτώσεις βαριάς υπερασβεστιαιμίας θα πρέπει πρώτα να μειώνονται τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα – με φαρμακευτικούς χειρισμούς – έτσι ώστε ο ασθενής να μπορεί να υποβληθεί στη γενική αναισθησία και στην παραθυρεοειδεκτομή με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
Είναι επομένως φανερό ότι δεν έχουν θέση συστάσεις / εκφράσεις του τύπου «έπρεπε να έχεις χειρουργηθεί χθες» ή «έχεις μία βόμβα μέσα σου» ή «ο καρκίνος σε λίγες μέρες μπορεί να έχει πάει παντού». Δυστυχώς τέτοιες εκφράσεις ακούγονται όχι μόνο από ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με την ιατρική, αλλά και από κάποιους γιατρούς. Είναι αυτονόητη η ψυχολογική πίεση που δημιουργείται στον ασθενή που είναι εκείνη την ώρα ευάλωτος και σε ανάγκη. Συχνά κατευθύνεται στο χειρουργείο χειραγωγούμενος (από άγνοια ή άλλους λόγους), χωρίς να έχει την ψυχραιμία να αναζητήσει περισσότερες πληροφορίες ή και μία άλλη γνώμη για την πάθησή του και αγνοώντας βασικά πράγματα γι’ αυτή. ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΗΣ Η ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΧΩΡΙΖΕΙ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΚΟ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ. Η διατήρηση της ψυχραιμίας από την πλευρά του ασθενούς σε τέτοιες περιπτώσεις έχει βασική σημασία προκειμένου να αντισταθεί στην αφόρητη ψυχολογική πίεση και στον πανικό που μπορεί να βιώσει, αναζητώντας και δεύτερη και καμία φορά και τρίτη γνώμη για την πάθησή του και για τον σωστό τρόπο αντιμετώπισής της.
Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι η βεβιασμένη εισαγωγή ενός ασθενούς με πάθηση θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών στο χειρουργείο, υπό συνθήκες ψυχολογικής πίεσης, πέραν του ότι είναι ηθικά απαράδεκτη, δημιουργεί και κινδύνους από ιατρικής απόψεως. Και αυτό γιατί υπό τέτοιες συνθήκες αδικαιολόγητης πίεσης χρόνου:
Είναι πολύ πιθανόν να μη γίνει ο σωστός προεγχειρητικός έλεγχος, με αποτέλεσμα να μην επιλεγεί η σωστή χειρουργική επέμβαση. Τυπικό παράδειγμα είναι ο ασθενής με καρκίνο θυρεοειδούς, που εισάγεται βεβιασμένα στο χειρουργείο χωρίς να έχει γίνει σωστή και αξιόπιστη σταδιοποίηση της νόσου (συνήθως με χαρτογράφηση λεμφαδένων τραχήλου). Στην περίπτωση αυτή μπορεί να γίνει ολική θυρεοειδεκτομή χωρίς να γίνει ο απαραίτητος λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου. Σαν αποτέλεσμα, στο παράδειγμά μας, η επέμβαση δεν είναι θεραπευτική (μη ριζική), αφού παραμένει νόσος στον ασθενή, που πιθανότατα θα χρειαστεί να υποβληθεί σε νέα (και πιο δύσκολη επέμβαση [επανεπέμβαση]),αυξάνοντας το κόστος της νοσηλείας και την ταλαιπωρία του ασθενούς. Παράλληλα, η μη ριζική χειρουργική επέμβαση εκθέτει τον ασθενή σε αυξημένο κίνδυνο υποτροπής (επανεμφάνισης) του καρκίνου, μειώνοντας παράλληλα την επιβίωση.
Μπορεί να μην γίνει η σωστή προεγχειρητική προετοιμασία του ασθενούς εν όψει της χειρουργικής επέμβασης. Σαν αποτέλεσμα, ο ασθενής είναι εκτεθειμένος σε αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης μετεγχειρητικών επιπλοκών. Τυπικά παραδείγματα στην περίπτωση αυτή είναι ο ασθενής με αρρύθμιστο υπερθυρεοειδισμό, με βαριά υπερασβεστιαιμία, με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ο ασθενής που λαμβάνει αντιπηκτικά κλπ.
Comments