Εισαγωγή
Η πρωτεΐνη BRAF ανήκει σε μία πρωτεϊνική οικογένεια κινασών σερίνης – θρεονίνης. Οι κινάσες αυτές εμπλέκονται σε πολλές κυτταρικές διεργασίες, μεταξύ αυτών και ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός και η κυτταρική διαφοροποίηση. Η πρωτεΐνη BRAF έχει κεντρικό ρόλο στο ‘μονοπάτι’ που εμπλέκεται στη διαδικασία φυσιολογικής κυτταρικής ανάπτυξης και επιβίωσης των κυττάρων. Οι μεταλλάξεις που «κλειδώνουν» την πρωτεΐνη BRAF σε μία ενεργή κατάσταση προκαλούν υπερβολική σηματοδότηση του μονοπατιού, με αποτέλεσμα την διέγερση της κυτταρικής ανάπτυξης. Με τον τρόπο αυτό η κυτταρική ανάπτυξη/πολλαπλασιασμός μπορεί να μην μπορεί να ελεγχθεί πλέον από τους φυσιολογικούς μηχανισμούς ομοιόστασης του οργανισμού.
Μεταλλάξεις στο γονίδιο BRAF (που κωδικοποιεί την παραγωγή της πρωτεΐνης BRAF) έχουν ενοχοποιηθεί στην καρκινογένεση διαφόρων ιστών, μεταξύ αυτών και στην ανάπτυξη του θηλώδους καρκίνου θυρεοειδούς. Στο θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς, η BRAFV600E μετάλλαξη είναι η συνηθέστερη (> 90 %) μετάλλαξη του BRAF γονιδίου και παρατηρείται σε ποσοστό περίπου 50 % των ασθενών. Είναι ενδιαφέρον ότι BRAFV600E μετάλλαξη παρατηρείται και σε ένα μικρό ποσοστό (~ 2 %) των ασθενών με μικροσκοπικό θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς. Όπως και σε άλλες μορφές καρκίνου, έτσι και στο θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς η BRAFV600E μετάλλαξη φαίνεται να διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον κυτταρικό πολλαπλασιασμό και την κυτταρική αποδιαφοροποίηση.
Καρκίνος θυρεοειδούς και BRAFV600E μετάλλαξη - τι σημαίνει στην πράξη;
Στη βιβλιογραφία περιγράφεται συσχέτιση της παρουσίας BRAFV600E μετάλλαξης με:
επιθετικό ιστολογικό φαινότυπο
αυξημένο κίνδυνο τοπικής υποτροπής
αυξημένη συχνότητα λεμφαδενικών μεταστάσεων
αυξημένη πιθανότητα εξωθυρεοειδικής επέκτασης
αυξημένη συχνότητα πολυεστιακής ανάπτυξης
μειωμένη πρόσληψη ραδιενεργού ιωδίου Ι-131, γεγονός που περιορίζει την αξία της επικουρικής (συμπληρωματικής) θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο
αυξημένη θνητότητα
Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η BRAFV600E μετάλλαξη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μαζί με άλλες προγνωστικές παραμέτρους για την βελτίωση της αξιοπιστίας της εκτίμησης της πρόγνωσης της νόσου. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επιλογή μιας περισσότερο επιθετικής αντιμετώπισης των ασθενών που έχουν ήδη υποβληθεί σε θυρεοειδεκτομή. Η ανίχνευση της BRAFV600E μετάλλαξης θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για την επιλογή ασθενών προς χορήγηση στοχευμένης θεραπείας με ειδικούς BRAFV600E αναστολείς.
BRAFV600E μετάλλαξη - πώς ελέγχεται;
H BRAFV600E μετάλλαξη μπορεί να ανιχνευθεί είτε με τις συνήθεις μεθόδους (DNA sequencing ή μοριακός έλεγχος [PCR]). Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η ανοσοϊστοχημεία, η οποία είναι λιγότερο ακριβή και λιγότερο χρονοβόρα σε σχέση με τις μεθόδους αυτές.
Παρά ταύτα, το θέμα της προγνωστικής αξίας της BRAFV600E μετάλλαξης παραμένει αμφιλεγόμενο. Λαμβανομένων εντούτοις των αντικρουόμενων δεδομένων στη βιβλιογραφία, η ATA (American Thyroid Association) δεν συνιστά την μελέτη για BRAFV600E μετάλλαξη σαν τακτική ρουτίνας για την αρχική μετεγχειρητική αξιολόγηση της πρόγνωσης του θηλώδους καρκίνου θυρεοειδούς (ΑΤΑ guidelines, 2015).
Comments