Το υπερηχογράφημα -σε συνδυασμό με την παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA)- αποτελεί σήμερα την βασική μέθοδο απεικονιστικής διερεύνησης των ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς. Σε αυτή την ομάδα των ασθενών έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο η απεικόνιση του θυρεοειδούς αλλά και των λεμφαδένων του τραχήλου, που συχνά προσβάλλονται από τη νόσο υπό την μορφή των λεμφαδενικών μεταστάσεων. Η αναγνώριση των λεμφαδενικών μεταστάσεων επομένως με το υπερηχογράφημα έχει τεράστια σημασία για τη σωστή αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς.
Ύποπτα υπερηχογραφικά ευρήματα
Τα βασικά ευρήματα στο υπερηχογράφημα τραχήλου που υποδηλώνουν την ύπαρξη μεταστάσεων στους λεμφαδένες του τραχήλου από καρκίνο θυρεοειδούς είναι:
1.Αποτιτανώσεις
2.Κυστική εκφύλιση
3.Απώλεια της λιπώδους ηχογενούς πύλης του λεμφαδένα
4.Υπερηχογένεια
5.Αποστρογγυλωμένο σχήμα
6.Παθολογική αγγείωση
Από τους παραπάνω υπερηχογραφικούς χαρακτήρες, τα πλέον ύποπτα ευρήματα είναι οι αποτιτανώσεις και η κυστική εκφύλιση. Τα υπερηχογραφικά αυτά ευρήματα δεν παρατηρούνται σε φυσιολογικούς ή αντιδραστικούς λεμφαδένες. Ειδικά όσον αφορά την κυστική εκφύλιση των λεμφαδενικών μεταστάσεων, παρατηρείται σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών (10 – 25 %), και συνηθέστερα στο θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς).
Όταν υπάρχει έστω και ένα από τα παραπάνω υπερηχογραφικά ευρήματα, θα πρέπει να δημιουργείται υπόνοια για την ύπαρξη λεμφαδενικών μεταστάσεων στους τραχηλικούς λεμφαδένες από καρκίνο θυρεοειδούς. Όσο περισσότερα από τα παραπάνω υπερηχογραφικά ευρήματα υπάρχουν, τόσο πιθανότερη είναι η ύπαρξη λεμφαδενικών μεταστάσεων.
Ο ρόλος της υπερηχογραφικά καθοδηγούμενης παρακέντησης με λεπτή βελόνη (FNA) των ύποπτων λεμφαδένων
Επιπλέον διαγνωστικό βοήθημα -με το οποίο τεκμηριώνεται η διάγνωση των λεμφαδενικών μεταστάσεων- είναι η κατευθυνόμενη με υπερήχους παρακέντηση με λεπτή βελόνη (Ultrasound-guided Fine-Needle Aspiration) του ύποπτου λεμφαδένα και η κυτταρολογική εξέταση του υλικού που αναρροφάται σε συνδυασμό με μέτρηση των επιπέδων θυρεοσφαιρίνης (Tg, thyroglobulin) στο έκπλυμα της αναρρόφησης. Η FNA έχει ιδιαίτερη ένδειξη σε περίπτωση που υπάρχουν ύποπτοι λεμφαδένες στα πλάγια ανατομικά διαμερίσματα του τραχήλου (παρασφαγιτιδικοί λεμφαδένες).
Η σημασία της εμπειρίας του ακτινολόγου για τον χειρουργό και τη σωστή επιλογή της επέμβασης
Η εμπειρία του ακτινολόγου που θα εκτελέσει το υπερηχογράφημα του τραχήλου έχει τεράστια σημασία. Ο ακτινολόγος καλείται να αναγνωρίσει – με βάση τα υπερηχογραφικά ευρήματα – την ύπαρξη πιθανών λεμφαδενικών μεταστάσεων. Θα πρέπει επίσης να παραδώσει στον χειρουργό την λεγόμενη ‘προεγχειρητική υπερηχογραφική χαρτογράφηση των λεμφαδένων του τραχήλου’, που θα καθοδηγήσει τον χειρουργό στην εκτέλεση του λεγόμενου ‘προσανατολισμένου στα ανατομικά διαμερίσματα’ ή εκλεκτικού λεμφαδενικού καθαρισμού τραχήλου (compartment-oriented lymph node or selective lymph node dissection).
Η αποτυχία του ακτινολόγου να αναγνωρίσει την παρουσία λεμφαδενικών μεταστάσεων στον καρκίνο του θυρεοειδούς είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην επιλογή μιας μη ριζικής (ανεπαρκούς) επέμβασης. Αντίθετα, η αναγνώριση των λεμφαδενικών μεταστάσεων πριν την επέμβαση δίνει τη δυνατότητα στο χειρουργό να επιλέξει την πλέον κατάλληλη και ριζική επέμβαση, που διασφαλίζει το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Παράλληλα, ελαχιστοποιείται η πιθανότητα υποτροπής (‘επανεμφάνισης’) του καρκίνου μελλοντικά, αποφεύγοντας έτσι πιθανή νέα επέμβαση και την ταλαιπωρία του ασθενούς και το επιπλέον κόστος.
Είναι αυτονόητο ότι ο χειρουργός που θα αναλάβει την θεραπευτική αντιμετώπιση του ασθενούς με καρκίνο θυρεοειδούς θα πρέπει να είναι σε θέση να εκτελέσει όχι μόνο τη θυρεοειδεκτομή αλλά και τον κατάλληλης (για τον κάθε ασθενή) έκτασης λεμφαδενικό καθαρισμό του τραχήλου, εφόσον υπάρχει ένδειξη, βάσει των ευρημάτων του υπερηχογραφήματος.
https://www.g-sakorafas.gr/fna