Ορισμός
Καρκίνος θυρεοειδούς και βιοχημικά ατελής απάντηση στη θεραπεία-Η βιοχημικά ατελής απάντηση στη θεραπεία στους ασθενείς με διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς (θηλώδη /θυλακιώδη) περιγράφεται με βάση τα σταθερά αυξημένα επίπεδα θυρεοσφαιρίνης (Tg) ορού. Ο ορισμός ισχύει όταν δεν μπορεί να ανιχνευθεί στον απεικονιστικό έλεγχο εντοπισμένη νόσος (επιμένουσα [υπολειμματική] νόσος ή υποτροπή).
Σε προγενέστερες μελέτες για τον ορισμό της βιοχημικά ατελούς απάντησης στη θεραπεία (χειρουργική επέμβαση και θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο) είχαν χρησιμοποιηθεί τα εξής επίπεδα Tg: > 1 ng/ml (με καταστολή της TSH) ή > 10 ng/ml (χωρίς καταστολή της TSH). Τα επίπεδα αυτά είναι πιθανόν να τροποποιηθούν.
Πόσο συχνά παρατηρείται?
Είναι ενδιαφέρον ότι η βιοχημικά ατελής απάντηση στη θεραπεία δεν είναι σπάνια. Παρατηρείται ακόμη και σε ασθενείς χαμηλού κινδύνου για υποτροπή (11 – 19 %). Σε ασθενείς ενδιαμέσου και υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση υποτροπής παρατηρείται συχνότερα (16 – 22 %).
Κλινική σημασία
Έκβαση ασθενών
Η κλινική έκβαση των ασθενών με βιοχημικά ατελή απάντηση στη θεραπεία είναι γενικά ικανοποιητική. Το 56 – 68 % των ασθενών αυτών δεν θα παρουσιάσει απεικονιστικά ανιχνεύσιμη υποτροπή της νόσου στη διάρκεια της παρακολούθησής τους. Περίπου το 20 – 25 % των ασθενών αυτών θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν επιμένουσα αύξηση των επιπέδων Tg στο αίμα, χωρίς να ανιχνεύεται απεικονιστικά υποτροπή. Μόνο το 8 – 17 % των ασθενών αυτών θα εμφανίσουν απεικονιστικά ανιχνεύσιμη υποτροπή του καρκίνου μέσα στα επόμενα 5 – 10 χρόνια. Σε ασθενείς με βιοχημικά ατελή απάντηση στη θεραπεία δεν έχουν περιγραφεί θάνατοι με διάρκεια παρακολούθησης έως 10 χρόνια.
Αντι-Tg αντισώματα
Η διαδοχική μέτρηση επίσης των αντι-Tg αντισωμάτων στη διάρκεια της παρακολούθησης του ασθενούς έχει επίσης κλινική σημασία. Η αύξηση των επιπέδων των αντισωμάτων αυτών συνδυάζεται με αυξημένο κίνδυνο υποτροπής (επανεμφάνισης) του καρκίνου. Αντιστρόφως, οι ασθενείς στους οποίους επιτυγχάνεται ίαση από την νόσο συνήθως παρατηρείται πτώση των επιπέδων των αντι-Tg αντισωμάτων με την πάροδο του χρόνου.
Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι τα αυξημένα επίπεδα Tg μπορεί προοδευτικά να μειωθούν σταδιακά. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και χωρίς να εφαρμοσθεί κάποια επιπλέον θεραπευτική παρέμβαση (χειρουργική επέμβαση ή θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο), πέραν της θεραπείας καταστολής (LT4). Προϋπόθεση για το ενδεχόμενο αυτό είναι η απουσία κλινικά ή απεικονιστικά ανιχνεύσιμης (ανατομικής) υποτροπής. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών (έως 35 %).
Προγνωστική σημασία της προοδευτικής αύξησης των επιπέδων θυρεοσφαιρίνης ορού
Σε κάποιους ασθενείς με βιοχημικά ατελή απάντηση στη θεραπεία θα παρατηρηθεί σταδιακή αύξηση των επιπέδων Tg ορού με την πάροδο του χρόνου. Ο σύντομος χρόνος διπλασιασμού των επιπέδων Tg (< 1 έτος vs. 1 – 3 έτη vs. > 3 έτη), όπως επίσης και ο ταχύς ρυθμός αύξησης των επιπέδων Tg (με καταστολή της TSH) (> 0.3 ng/ml/έτος) αποτελεί δυσμενή προγνωστικό δείκτη. Ο δείκτης αυτόςσυνδυάζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης απεικονιστικά ανιχνεύσιμης τοπικο-περιοχικής υποτροπής του καρκίνου στον τράχηλο ή μακρινών μεταστάσεων.
ΑΤΑ
Καρκίνος θυρεοειδούς και βιοχημιά ατελής απάντηση στη θεραπεία