Μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς και καλσιτονίνη – η χρήση της για την μετεγχειρητική παρακολούθηση (Α)
H καλσιτονίνη είναι ένας καρκινικός (νεοπλασματικός) δείκτης ειδικός για το μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς. Όταν ένας όζος θυρεοειδούς συνδυάζεται με αυξημένη καλσιτονίνη (βασικά επίπεδα ή/και μετά διέγερση) θα πρέπει κανείς να υποψιάζεται το μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς. Παρά το ότι αυξημένη καλσιτονίνη μπορεί να παρατηρηθεί και σε άλλες παθήσεις (όπως στη διάχυτη υπερπλασία των C-κυττάρων και σε άλλες μορφές καρκίνου, όπως του πνεύμονα), ο συνδυασμός «όζος θυρεοειδούς + αυξημένη καλσιτονίνη» θα πρέπει να θεωρείται ότι υποδηλώνει μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς, μέχρις αποδείξεως του εναντίου.
Στους ασθενείς με μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς, η καλσιτονίνη έχει μεγάλη σημασία – εκτός από τη ΔΙΑΓΝΩΣΗ - και για την ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ των ασθενών. Η καλσιτονίνη εν προκειμένω χρησιμοποιείται όπως κάθε νεοπλασματικός (καρκινικός) δείκτης. Η μείωσή του σε εξαιρετικά χαμηλά (ιδανικά μη ανιχνεύσιμα) επίπεδα θεωρείται ότι αντιστοιχεί σε εξαιρετικό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σε αυτή την περίπτωση η πρόγνωση του ασθενούς θεωρείται εξαιρετική. Αν η καλσιτονίνη παρουσιάσει αύξηση των επιπέδων της στη συνέχεια, ιδιαίτερα προοδευτικά εξελισσόμενη, αυτό θεωρείται ένδειξη ότι το μυελοειδές καρκίνωμα έχει υποτροπιάσει. Αν η καλσιτονίνη παραμείνει αυξημένη και μετά την επέμβαση, αυτό αποτελεί ένδειξη
Χρειάζεται εντούτοις προσοχή όσον αφορά κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με την μέτρηση της καλσιτονίνης μετά την χειρουργική επέμβαση. ‘Ένα βασικό ερώτημα είναι πόσος χρόνος μετά την επέμβαση (θυρεοειδεκτομή +/λεμφαδενικός καθαρισμός) χρειάζεται για να φθάσουν τα επίπεδα καλσιτονίνης στα πραγματικά ελάχιστά τους επίπεδα (nadir). Φαίνεται ότι το ιδανικό διάστημα για αντιπροσωπευτική αρχική μετεγχειρητική μέτρηση της καλσιτονίνης είναι οι 3 μήνες μετά την επέμβαση. Για το λόγο αυτό προτείνεται* η μέτρηση τόσο της καλσιτονίνης όσο και του καρκινοεμβρυικού αντιγόνου (CEA) (ένας άλλος νεοπλασματικός δείκτης, χρήσιμος για την μετεγχειρητική παρακολούθηση των ασθενών με μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς) να γίνεται για πρώτη φορά στους 3 μήνες μετά την επέμβαση. Αν η καλσιτονίνη βρίσκεται σε μη ανιχνεύσιμα ή μέσα σε φυσιολογικά επίπεδα, η μέτρηση θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά 6μηνο για ένα έτος και στη συνέχεια ανά έτος.
*(ATA)