Εισαγωγή
Μοριακή βιολογία στη Χειρουργική του θυρεοειδούς-. Ο μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς αντιστοιχεί στο 3 – 5 % περίπου του συνόλου των καρκίνων θυρεοειδούς. Στις περισσότερες περιπτώσεις (75 %) πρόκειται για σποραδικό μυελοειδή καρκίνο. Ο όρος ‘σποραδικός’ υποδηλώνει ότι ο μυελοειδής καρκίνος εμφανίζεται χωρίς να υπάρχουν άλλα περιστατικά στην οικογένεια του ασθενούς. Αντίθετα, στον κληρονομικό μυελοειδή καρκίνο, υπάρχουν και άλλα μέλη της οικογένειας που έχουν διαγνωστεί με τη νόσο. Ο κληρονομικός μυελοειδής καρκίνος αντιστοιχεί στο 25 % των ασθενών. Προφυλακτική θυρεοειδεκτομή: ποιός ο ρόλος της στην αντιμετώπιση των ασθενών αυτών;
Κληρονομικός μυελοειδής καρκίνος
Ο κληρονομικός μυελοειδής καρκίνος εμφανίζεται τυπικά σαν επιμέρους κλινική εκδήλωση του συνδρόμου πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2 (ΜΕΝ2). Παλαιότερα περιγράφονταν και ο οικογενής μυελοειδής καρκίνος (FMTC, familial medullary thyroid cancer). O οικογενής μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς θεωρούνταν κληρονομικός μυελοειδής καρκίνος χωρίς όμως τις συνοδές άλλες εκδηλώσεις του συνδόμου ΜΕΝ2 (υπερπαραθυρεοειδισμό, φαιοχρωμοκύτωμα κλπ). Σήμερα ο FMTC θεωρείται παραλλαγή του ΜΕΝ2 συνδρόμου.
Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς – πολυσταδιακή εξέλιξη
Στους ασθενείς με κληρονομικό μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς, η νόσος δεν αναπτύσσεται ξαφνικά, αλλά σε διακριτά στάδια. Υπάρχει ένα συνεχές φάσμα αλλοιώσεων που καταλήγουν στον μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς. Η αρχική φάση στο φάσμα αυτό είναι η λεγόμενη υπερπλασία των C-κυττάρων (C-cell hyperplasia, CCH). Από τα υπερπλαστικά αυτά κύτταρα αναπτύσσεται σταδιακά ο μυελοειδής καρκίνος του θυρεοειδούς. Η εξέλιξη αυτή είναι πολυσταδιακή.
Τι είναι η προφυλακτική θυρεοειδεκτομή;
Στόχος της προφυλακτικής θυρεοειδεκτομής είναι η πρόληψη της ανάπτυξης μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς σε άτομα υψηλού κινδύνου. Εναλλακτικά, η ριζική εκτομή της νόσου (όταν έχει ήδη αναπτυχθεί) σε ένα πρώιμο στάδιο, όταν ακόμη έχει πολύ μικρό μέγεθος και είναι εντοπισμένη εντός του θυρεοειδούς.
Με την προφυλακτική θυρεοειδεκτομή επιτυγχάνεται χειρουργικά η πρόληψη ή η ίαση του μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς.
Προϋποθέσεις για την προφυλακτική θυρεοειδεκτομή
Για να αποδώσει η τακτική αυτή υπάρχουν δύο προϋποθέσεις:
Αναγνώριση ατόμων υψηλού κινδύνου
Πρακτικά, στην ομάδα υψηλού κινδύνου ανήκουν τα μέλη των οικογενειών με σύνδρομο ΜΕΝ2. Η μοριακή βιολογία προσφέρει σήμερα τη δυνατότητα να αναγνωριστούν συγκεκριμένες μεταλλάξεις οι οποίες σχετίζονται με τον κίνδυνο ανάπτυξης μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς. Ο κίνδυνος μάλιστα ποικίλλει ανάλογα με το ακριβές είδος των μεταλλάξεων του ίδιου γονιδίου.
Επιλογή του χρόνου προφυλακτικής θυρεοειδεκτομής
Ο χρόνος της προφυλακτικής θυρεοειδεκτομής καθορίζεται με βάση τις ειδικές μεταλλάξεις του RET γονιδίου που ταυτοποιούνται στον φορέα των μεταλλάξεων αυτών.
Θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη και τα επίπεδα καλσιτονίνης ορού.
Ο φορείς των μεταλλάξεων του RET γονιδίου ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με την ακριβή φύση των μεταλλάξεων αυτών. Η ταξινόμηση αυτή σχετίζεται όχι μόνο με τον κίνδυνο ανάπτυξης μυελοειδούς καρκίνου, αλλά και με την πιθανότητα εμφάνισης μεταστάσεων σε μικρή ηλικία
Διακρίνονται οι εξής τρεις ομάδες φορέων μεταλλάξεων:
ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Κληρονομούμενη (γαμετική) μετάλλαξη στο κωδίκιο 918
Σύσταση: Προφυλακτική θυρεοειδεκτομή (σε συνδυασμό με προφυλακτικό κεντρικό λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου): στη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής
ΟΜΑΔΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Κληρονομούμενες (γαμετικές) μεταλλάξεις στα κωδίκια 634 ή 883
Σύσταση: Προφυλακτική θυρεοειδεκτομή σε ηλικία έως 5 ετών
Για την επιλογή του χρόνου της επέμβασης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα επίπεδα καλσιτονίνης ορού
ΟΜΑΔΑ ΜΕΤΡΙΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Κληρονομούμενες (γαμετικές) μεταλλάξεις στα κωδίκια 609, 611, 618, 620, 630, 666, 768, 790, 804, 891 και 912
Σύσταση: Προφυλακτική θυρεοειδεκτομή στην παιδική ή στην πρώιμη εφηβική ηλικία
Για την επιλογή του χρόνου της επέμβασης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα επίπεδα καλσιτονίνης ορού
#χειρουργόςθυροειδούς #καρκίνοςθυρεοειδούς #όζοιθυροειδούς #μυελοειδές #χειρουργόςενδοκρινώναδένων #καρκίνωμα #όζοςθυροειδούς #μυελοειδέςκαρκίνωμα #χειρουργόςθυρεοειδούς #θυροειδής #θυροειδούς #Σακοράφας #καρκίνοςθυροειδούς #θυρεοειδεκτομή #μυελοειδήςκαρκίνος #όζοςθυρεοειδούς #όζοιθυρεοειδούς #ενδοκρινώναδένων #θυρεοειδούς
Comentarios