Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός και τετραδιάστατη αξονική τομογραφία (four-dimensional computed tomography [4D-CT])
Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός και αξονική τομογραφία: κλασική και τετραδιάσταση (4D-CT)
H κλασική αξονική τομογραφία έχει περιορισμένη χρησιμότητα στην απεικόνιση των παραθυρεοειδών. Εντούτοις, τα τελευταία χρόνια η τετραδιάστατη αξονική τομογραφία (4D-CT) έχει αρχίσει να αποκτά ενδιαφέρον σαν μία εξαιρετική μέθοδος απεικόνισης στους ασθενείς με υπερπαραθυρεοειδισμό. Το «τετραδιάστατη» αναφέρεται στην παράμετρο «χρόνος» πέραν των συνήθων παραμέτρων του χώρου (ύψος, βάθος, πλάτος). Συνήθως, το αδένωμα παραθυρεοειδούς παρουσία ταχεία πρόσληψη και αποβολή του σκιαγραφικού σε σύγκριση με τον θυρεοειδή αδένα και τους παρακείμενους ιστούς. Στα περισσότερα πρωτόκολλα 4D-CT χρησιμοποιούνται πολλαπλές τομές 1 mm.
Τετραδιάστατη αξονική τομογραφία και πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός – πλεονεκτήματα - ενδείξεις
Το βασικό πλεονέκτημα της 4D-CT είναι το ότι προσφέρει ακριβείς ανατομικές πληροφορίες όσον αφορά τη θέση και το μέγεθος των παραθυρεοειδών (τόσο ορθότοπων [δηλαδή στην κανονική τους θέση] όσο και τυχόν έκτοπων), παράλληλα με πληροφορίες όσον αφορά την λειτουργικότητά τους (με βάση το μοτίβο πρόσληψης και αποβολής του σκιαγραφικού).
Ένα άλλο επίσης σημαντικό πλεονέκτημα της 4D-CT είναι η δυνατότητα αξιόπιστης απεικόνισης ακόμη και των φυσιολογικών παραθυρεοειδών αδένων.
Η 4D-CT είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε ασθενείς με μικρά αδενώματα ή με νόσο περισσοτέρων του ενός παραθυρεοειδών (MultiGlandDisease, MGD).
Είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμη σε ασθενείς που υποβάλλονται σε επανεπέμβαση για την αντιμετώπιση επιμένοντος ή υποτροπιάζοντος υπερπαραθυρεοειδισμού.
Τετραδιάστατη αξονική τομογραφία και πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός – μειονεκτήματα
Μειονεκτήματα της μεθόδου είναι:
Το κόστος
Η έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία (μπορεί να είναι πρόβλημα ιδιαίτερα σε μικρότερης ηλικίας ασθενείς)
Η μη ευρεία διαθεσιμότητα της μεθόδου
Η ανάγκη ιδιαίτερης εμπειρίας από την πλευρά του ακτινολόγου για την σωστή εκτέλεση της εξέτασης και για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της
Τετραδιάστατη αξονική τομογραφία και πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός – Χρησιμότητα στην πράξη
Στην βιβλιογραφία αναφέρεται ότι η 4D-CT έχει μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια σε σύγκριση με τη συνδυασμένη χρήση υπερηχογραφήματος και σπινθηρογραφήματος. Στην πράξη, οι τρεις αυτές μέθοδοι προεγχειρητικού εντοπισμού (υπερηχογράφημα, σπινθηρογράφημα, 4D-CT) μπορούν να χρησιμοποιούνται είτε ξεχωριστά είτε σε διάφορους συνδυασμούς, ανάλογα με την κρίση του χειρουργού και την διαθεσιμότητά τους. Ιδιαίτερα χρήσιμη μπορεί να αποδειχθεί σε «δύσκολα» περιστατικά, όπως υποτροπή υπερπαραθυρεοειδισμού, αδυναμία εντοπισμού αδενώματος, έκτοπο παραθυρεοειδές αδένωμα κλπ.