Οι όζοι θυρεοειδούς – όταν το μέγεθός τους αυξηθεί – ‘αυτονομούνται’, δηλαδή δεν υπακούουν στους φυσιολογικούς μηχανισμούς ελέγχου του οργανισμού. Για το λόγο αυτό, είναι συνηθισμένο φαινόμενο να συνεχίζεται σταδιακά και σε βάθος χρόνου η αύξηση του μεγέθους τους. Σε αυτή την περίπτωση, είναι δυνατόν να εμφανιστούν κάποιες χαρακτηριστικές κλινικές εκδηλώσεις που περιγράφονται με τον όρο ‘πιεστικά φαινόμενα’. Τα πιεστικά αυτά φαινόμενα αφορούν κατά βάση δύο ανατομικά στοιχεία του τραχήλου: την τραχεία και τον οισοφάγο. Παρατηρούνται συχνά όταν το μέγεθος των όζων του θυρεοειδούς υπερβεί τα 3 – 4 cm.
Πιεστικά φαινόμενα από την τραχεία
Είναι η συνηθέστερη ομάδα πιεστικών φαινομένων. Παρατηρείται σε όζους που πιέζουν την τραχεία είτε από τα πλάγια (δεξιά ή αριστερά ή και αμφοτερόπλευρα) είτε από εμπρός (π.χ. όζοι του ισθμού). Εκδηλώνονται με δυσκολία στην αναπνοή. Ο ασθενής νιώθει ότι του λείπει οξυγόνο και ότι δεν μπορεί να αναπνεύσει. Συχνά περιγράφει την παρουσία πίεσης στον τράχηλο ή έναν ΄κόμπο στο λαιμό΄. Μερικές φορές – όταν μειωθεί σημαντικά η διάμετρος του αυλού της τραχείας - μπορεί να εμφανιστεί συριγμός κυρίως κατά την εισπνοή (εισπνευστικός συριγμός).
Πιεστικά φαινόμενα από τον οισοφάγο
Παρατηρούνται σε ευμεγέθεις όζους που εντοπίζονται σε οπίσθια (εν τω βάθει) θέση στον έναν ή και στους δύο λοβούς του θυρεοειδούς. Σε αυτή την περίπτωση, η προοδευτική αύξηση του μεγέθους τους, σε επίπεδα > 3 – 4 cm, μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την πίεση εκ των έξω του οισοφάγου. Χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση είναι η δυσφαγία / δυσκαταποσία, δηλαδή η δυσκολία του ασθενούς να καταπιεί την τροφή του. Τα πιεστικά φαινόμενα από τον οισοφάγο είναι σπανιότερα από τα πιεστικά φαινόμενα από την τραχεία και συνήθως παρατηρούνται σε αρκετά μεγάλους όζους.
Πιεστικά φαινόμενα επί άλλων ανατομικών στοιχείων του τραχήλου
Σπανιότερα μπορούν να παρατηρηθούν και κάποιες άλλες κλινικές εκδηλώσεις (κλινικά σημεία και συμπτώματα) λόγω πίεσης από ευμεγέθεις όζους άλλων ανατομικών στοιχείων του τραχήλου (όπως μεγάλες φλέβες του τραχήλου, παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο, συμπαθητική άλυσος κλπ.). Ειδικά όσον αφορά το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο, η χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση της βλάβης του είναι το βράγχος φωνής. Όταν πάντως υπάρχει βράγχος φωνής σε ασθενή με όζο θυρεοειδούς δεν θα πρέπει να αποδίδεται σε απλή πίεση του νεύρου από τον όζο αλλά θα πρέπει να διατηρείται ισχυρός δείκτης υποψίας για την ύπαρξη υποκείμενου καρκίνου στον όζο του θυρεοειδούς.